Eski bir kitap nasıl onarılır?

Herkese merhaba,

Bugün ufak bir Derya Baykal oldum. Zaten kaç zamandır aklımdaydı evin yaşlı kitaplarını elden geçirmek, sonunda bugün yapabildim.

Her ne kadar eski kitaplara şefkatle yaklaşıp, sayfaları nazik nazik çevirsek de zamana karşı koyamıyorlar. Çoğu hatta neredeyse hepsi saman kağıda basılı ve ciltleri de bu narin kağıttan yapıldığından elinizde parçalanıveriyorlar. İşte böyle bir kitabı bugün bakıma aldım, eskisinden de yeni oldu. Hem de sadece 20 dakikada! (tutkalın kurumasını bekleme kısımları hariç)

Benim bakıma aldığım kitap tam tamına 55 yaşında, babaanneme ait bir kitap. Charles Dickens'dan İki Şehrin Hikayesi. Lisedeyken okumuş ve çok sevmiştim. Ben okurken bir taraftan da olsa cildine tutunurken birkaç yıl içinde tutan taraf da kopmuş ve sayfalar tümden ciltten ayrılmış. Bu da demek oluyor ki kitapların yaşlanması için insan elinin değmesine gerek yok, çünkü ben okuduktan sonra birkeç sene kimse okumadı. Havanın teması dahi bu kitapların parçalanmasına yetiyor.

Fotoğraf çekimleri sırasında yatağımı masa olarak kullandım, annemin kolalı beyaz çarşafını da arka plan yaptım. Ama işim biter bitmez tekrar ütüledim ki fena şeyler olmasın. Zaten pek kirli bir iş değil. Sadece tutkal birazcık elinize bulaşabilir ama o da suyla hemen çıkıyor. Bir de tabi kitabın tozu oluyor, sayfalardan dökülen ama o da pislikten sayılmaz. Şimdi adım adım her şeyi anlatmaya çalışıcam. Yine de eğer aklınıza takılan olursa, dilediğiniz soruyu sorabilirsiniz. Zaten oldukça basit.

Malzemeler:

Eski bir kitap (mümkünse cildiyle tüm bağını koparmış bir tane olsun)
Makas
A4 boyutlarında, çok esnek olmayan bir kumaş parçası
Beyaz tutkal (kırtasiyelerde bulabilirsiniz)
Kalem
Silgi
Kıskaçlı ataç(ş)
Çay tabağı
Eski bir suluboya fırçası
Cetvel
Şeffaf kap/ambalaj kağıdı

Ve evet başlıyoruz!

Eğer elinizdeki kitap azıcık bir yerinden dahi cilde tutunuyorsa onu da koparın. Merak etmeyin, sonra düzeltiriz. Eğer sorun daha büyükse, yani cildin dikişi de kopmuş ve sayfalar birbirinden ayrılmışsa annenizden yardım alabilirsiniz. Zaten sayfalar eskilikten ötürü yumuşamış olacağından birkaç dakika içinde sayfaları dikebilir. Benim kitabımın böyle bir sorunu yoktu. Bu nedenle önce cildi ve sayfalar bütününü ayırıp, cildin orta yerini hani dışta kitabın adının yazdığı yeri kağıt parçalarından ve tozdan bir bez yardımıyla temizledim.

Daha sonra ben çay tabağının içine tutkaldan birazcık döktüm. Siz de azar azar dökün çünkü hızlı kuruyor. Bir de çay tabağını rahatlıkla kullanabilirsiniz çünkü henüz yaşken yıkadığınızda camdan kolayca çıkıyor tutkal. Hatta fırçadan bile çıktı. Ne demiştim. Evet, şimdi yukarıdaki fotoğrafta sarı kıskacın altındaki bordo şerit kısmı görüyosunuz değil mi? Bir de turuncu kıskacın tuttuğu, havada ayrı duran bir kağıt şeridi var. Gördünüz mü? İşte turuncu kıskacın tuttuğu kısmı bordo yere yapıştırıyoruz. Dar bir alan olduğundan fırçanızın ucuyla sürerseniz tutkalı taşırma sorunu yaşamazsınız.

Eğer sizin de fırçanız benimki gibi kalınsa, şeffaf kap kağıdından cildin ortasını kaplayacak kadar bir kısmı kesip, ataç veya kıskaç yardımıyla tutturabilirsiniz. Böylece fazla tutkal hiçbir yere bulaşmamış olur.

Şimdi o ince kısmı yapıştırdığımıza onun kurumasını beklemeliyiz. Siz de evdeki herhangi bir ağırlığı üstüne koyup 10-15 dk beklerseniz, tutkal kurumuş olacaktır.

Şimdi geldik bu tamir işlemi sırasında bize en çok yardımcı olacak kumaş parçasının kesimine. Neden kumaş kullanıyoruz da bant kullanmıyoruz? Ya da neden tutkalı pat diye döküp yapıştırmıyoruz? Çünkü kumaş çok dayanıklı ve esnek bir malzeme. Eğer bant kullanırsanız o da kağıt gibi hava alcağından kuruyup, sayfalardan parçaları beraberinde götürerek düşecektir. Eğer tutkalla yapıştırırsak bu sefer de sayfaları çevirmek imkansızlaşacak. Bu nedenle kumaş en iyisi. Şimdi, cetvelimizi ve kurşun kalemimizi alıyoruz, önce kitabın boyunu bir de hani bir arada bulunan sayfaların bütünü var ya, onun kalınlığını ölçüyoruz. Umarım anlatabildim. Sayıları verirsem belki daha anlaşılır olur. Benim kitabımın boyu 20 cm, kitabın kalınlığı da 4 cm idi. Bu nedenle kestiğim kumaş parçası 20x8 cmlik bir dikdörtgen oldu (8 cm., çünkü kumaşı katlayıp kullanıyoruz).

Yukarıda da görebileceğiniz gibi, kestiğimiz kumaş parçasını ikiye katlıyoruz. Kat yeri iyice belirginleşsin diye ben ütüledim tekrar ama sizin bunu yapmanıza gerek yok. Bu kenar tepede kalacak.

Ben her adımın fotoğrafını çekmeye çalıştım ama bir kez daha açıklasam iyi olur. Kumaşı kestik, ikiye kıvırdık. Kıvrım tepeye gelecek şekilde bir yarıyı bordo cildin içine diğer yarıyı da sayfalar bütünün kenarına yapıştırıyoruz.

En önemli kısmı atlattık. Fotoğrafta gördüğünüz, pembe kumaş işte katladığımız yer. Şimdi onu da saklayalım.

Kumaşı saklamak için en başta yaptığımız gibi o ince kağıt parçası ile üstünü örtüyoruz. Yine dar bir alana tutkal sürmemiz gerekeceği için, sayfanın üstüne şeffaf kap kağıdını koymak isteyebilirsiniz.

İşimiz bitti! Anneniz kızmasın diye etrafı toplamayı unutmayın. Bir de kitabınızın üstüne ağır bir şeyler koymayı. İyice kuruması için 45 dakika beklerseniz iyi olur.

Sizin kiatbınızın sorunu bundan farklı olabilir ama aşağı yukarı benzer yolları izleyerek onarabilirsiniz. Umarım açıklayıcı olmuştur.

Artık bir kahveyi hak ettiniz.