18 Temmuz 2011 Pazartesi

Eski bir kitap nasıl onarılır?

Herkese merhaba,

Bugün ufak bir Derya Baykal oldum. Zaten kaç zamandır aklımdaydı evin yaşlı kitaplarını elden geçirmek, sonunda bugün yapabildim.

Her ne kadar eski kitaplara şefkatle yaklaşıp, sayfaları nazik nazik çevirsek de zamana karşı koyamıyorlar. Çoğu hatta neredeyse hepsi saman kağıda basılı ve ciltleri de bu narin kağıttan yapıldığından elinizde parçalanıveriyorlar. İşte böyle bir kitabı bugün bakıma aldım, eskisinden de yeni oldu. Hem de sadece 20 dakikada! (tutkalın kurumasını bekleme kısımları hariç)

Benim bakıma aldığım kitap tam tamına 55 yaşında, babaanneme ait bir kitap. Charles Dickens'dan İki Şehrin Hikayesi. Lisedeyken okumuş ve çok sevmiştim. Ben okurken bir taraftan da olsa cildine tutunurken birkaç yıl içinde tutan taraf da kopmuş ve sayfalar tümden ciltten ayrılmış. Bu da demek oluyor ki kitapların yaşlanması için insan elinin değmesine gerek yok, çünkü ben okuduktan sonra birkeç sene kimse okumadı. Havanın teması dahi bu kitapların parçalanmasına yetiyor.


Fotoğraf çekimleri sırasında yatağımı masa olarak kullandım, annemin kolalı beyaz çarşafını da arka plan yaptım. Ama işim biter bitmez tekrar ütüledim ki fena şeyler olmasın. Zaten pek kirli bir iş değil. Sadece tutkal birazcık elinize bulaşabilir ama o da suyla hemen çıkıyor. Bir de tabi kitabın tozu oluyor, sayfalardan dökülen ama o da pislikten sayılmaz. Şimdi adım adım her şeyi anlatmaya çalışıcam. Yine de eğer aklınıza takılan olursa, dilediğiniz soruyu sorabilirsiniz. Zaten oldukça basit.


Malzemeler:

Eski bir kitap (mümkünse cildiyle tüm bağını koparmış bir tane olsun)
Makas
A4 boyutlarında, çok esnek olmayan bir kumaş parçası
Beyaz tutkal (kırtasiyelerde bulabilirsiniz)
Kalem
Silgi
Kıskaçlı ataç(ş)
Çay tabağı
Eski bir suluboya fırçası
Cetvel
Şeffaf kap/ambalaj kağıdı


Ve evet başlıyoruz!

Eğer elinizdeki kitap azıcık bir yerinden dahi cilde tutunuyorsa onu da koparın. Merak etmeyin, sonra düzeltiriz. Eğer sorun daha büyükse, yani cildin dikişi de kopmuş ve sayfalar birbirinden ayrılmışsa annenizden yardım alabilirsiniz. Zaten sayfalar eskilikten ötürü yumuşamış olacağından birkaç dakika içinde sayfaları dikebilir. Benim kitabımın böyle bir sorunu yoktu. Bu nedenle önce cildi ve sayfalar bütününü ayırıp, cildin orta yerini hani dışta kitabın adının yazdığı yeri kağıt parçalarından ve tozdan bir bez yardımıyla temizledim.


Daha sonra ben çay tabağının içine tutkaldan birazcık döktüm. Siz de azar azar dökün çünkü hızlı kuruyor. Bir de çay tabağını rahatlıkla kullanabilirsiniz çünkü henüz yaşken yıkadığınızda camdan kolayca çıkıyor tutkal. Hatta fırçadan bile çıktı. Ne demiştim. Evet, şimdi yukarıdaki fotoğrafta sarı kıskacın altındaki bordo şerit kısmı görüyosunuz değil mi? Bir de turuncu kıskacın tuttuğu, havada ayrı duran bir kağıt şeridi var. Gördünüz mü? İşte turuncu kıskacın tuttuğu kısmı bordo yere yapıştırıyoruz. Dar bir alan olduğundan fırçanızın ucuyla sürerseniz tutkalı taşırma sorunu yaşamazsınız.


Eğer sizin de fırçanız benimki gibi kalınsa, şeffaf kap kağıdından cildin ortasını kaplayacak kadar bir kısmı kesip, ataç veya kıskaç yardımıyla tutturabilirsiniz. Böylece fazla tutkal hiçbir yere bulaşmamış olur.


Şimdi o ince kısmı yapıştırdığımıza onun kurumasını beklemeliyiz. Siz de evdeki herhangi bir ağırlığı üstüne koyup 10-15 dk beklerseniz, tutkal kurumuş olacaktır.


Şimdi geldik bu tamir işlemi sırasında bize en çok yardımcı olacak kumaş parçasının kesimine. Neden kumaş kullanıyoruz da bant kullanmıyoruz? Ya da neden tutkalı pat diye döküp yapıştırmıyoruz? Çünkü kumaş çok dayanıklı ve esnek bir malzeme. Eğer bant kullanırsanız o da kağıt gibi hava alcağından kuruyup, sayfalardan parçaları beraberinde götürerek düşecektir. Eğer tutkalla yapıştırırsak bu sefer de sayfaları çevirmek imkansızlaşacak. Bu nedenle kumaş en iyisi. Şimdi, cetvelimizi ve kurşun kalemimizi alıyoruz, önce kitabın boyunu bir de hani bir arada bulunan sayfaların bütünü var ya, onun kalınlığını ölçüyoruz. Umarım anlatabildim. Sayıları verirsem belki daha anlaşılır olur. Benim kitabımın boyu 20 cm, kitabın kalınlığı da 4 cm idi. Bu nedenle kestiğim kumaş parçası 20x8 cmlik bir dikdörtgen oldu (8 cm., çünkü kumaşı katlayıp kullanıyoruz).


Yukarıda da görebileceğiniz gibi, kestiğimiz kumaş parçasını ikiye katlıyoruz. Kat yeri iyice belirginleşsin diye ben ütüledim tekrar ama sizin bunu yapmanıza gerek yok. Bu kenar tepede kalacak.




Ben her adımın fotoğrafını çekmeye çalıştım ama bir kez daha açıklasam iyi olur. Kumaşı kestik, ikiye kıvırdık. Kıvrım tepeye gelecek şekilde bir yarıyı bordo cildin içine diğer yarıyı da sayfalar bütünün kenarına yapıştırıyoruz.



En önemli kısmı atlattık. Fotoğrafta gördüğünüz, pembe kumaş işte katladığımız yer. Şimdi onu da saklayalım.



Kumaşı saklamak için en başta yaptığımız gibi o ince kağıt parçası ile üstünü örtüyoruz. Yine dar bir alana tutkal sürmemiz gerekeceği için, sayfanın üstüne şeffaf kap kağıdını koymak isteyebilirsiniz.

İşimiz bitti! Anneniz kızmasın diye etrafı toplamayı unutmayın. Bir de kitabınızın üstüne ağır bir şeyler koymayı. İyice kuruması için 45 dakika beklerseniz iyi olur.

Sizin kiatbınızın sorunu bundan farklı olabilir ama aşağı yukarı benzer yolları izleyerek onarabilirsiniz. Umarım açıklayıcı olmuştur.


Artık bir kahveyi hak ettiniz.

18 yorum:

  1. Çok güzel anlatmışsın, keşke hiç eskimese kitaplar, onları bu halde görünce çok üzülüyorum..
    Benim elimde de kapağı olmayan kitaplar vardı, sayfaları var ama ya arka yada ön kapakları kopmuş hasar görmüştü. Bende onları yeniledim geçen hafta, mukavvadan kapak yaptım cıvıl-cıvıl kumaşlarla da kapladım onları güzelce, çok şirin oldular :)
    Senin kitabında yep-yeni bir kitap oldu işte ne güzel :)

    YanıtlaSil
  2. gıcık mısınız yaa =)
    ne biçim kıskandım
    @zeynep lütfen görebilir miyiz o cıvıl cıvıl kapakları

    YanıtlaSil
  3. Zeynep nasıl aklına geldi ki böyle bir şey! Görmek istiyoruz!!! Aslında bir sürü kitabı öyle kaplasan sonra da bembeyaz ahşap bir kitaplığa dizsen onları ne de güzel olur (:

    YanıtlaSil
  4. o kadar güzel anlatmışsın ki kalkıp tüm kitaplarımı elden geçirmek geldi içimden:) ben kitaplara değil de ajandalara kumaştan cilt yapmıştım benzer yöntemlerle. üzerinde yıl yazan ajandalar özelleşmiş ve tarihinin dışına çıkmıştı böylece

    YanıtlaSil
  5. Sevindim beğenmene. Ajanda fikri de çok iyi bence. Kumaş alıp yapmalı. Hatta hani şalvar kumaşı olur, basma kumaşı da denir çiçek desenli. Onlarla rengarenk pek güzel olabilir (:

    YanıtlaSil
  6. Ne kadar detaylı ve anlaşılır bir şekilde anlatmışsın.En kısa zamanda bu postuna geri dönerek seninki gibi bakıma muhtaç bir kitabım var onu onaracağım.
    Ben de sahaflara gidince yaptırırım diyordum,meğer kendimiz de yapabilirmişiz.Ciltciler duymasın bizi:)))
    Çok çok çok teşekkürler...Sevgiler

    Baykuş gözüyle

    YanıtlaSil
  7. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  8. çok güzel anlatmışsınız tüm kitaplarımı yapmak geldi içimden :)

    YanıtlaSil
  9. Tebrik ederim. Büyük bir eksikliği uygun bir dil ve emek ile anlatmışsınız.

    YanıtlaSil
  10. Tebrik ederim:) bir sorum olacaktı ben ikinci el kitap aldım fakat nemden kağıtları dalgalı dalgalı olmuş. Nasıl eski haline getirebilirim? Ütü mu bassam :D

    YanıtlaSil
  11. Çok güzel anlatmışsın, hayran kaldım .. Dolu dolu bir paylaşım olmuş fakat benim işime yaramıyor 600 kadar sayfalık kitabın ilk 10-15 sayfası koptu yerinden

    YanıtlaSil
  12. Kitabımın sayfasi yirtildi nasil tamir edebilirim?

    YanıtlaSil
  13. Arkadaşlar bez ciltli kitapları nasıl temizliyorsunuz kararma oluyo ister istemez kapakta

    YanıtlaSil
  14. Arkadaşlar 3 yıldır bir kitap arıyorum kitabın adı =47 ronin tür=roman sizden ricam şehrinizde kitapcıya sordurabilirmisiniz yoksa sipariş yoluyla talep ederseniz çok sevinirim hatta kitabı bulursanız hemen hesabınıza ödemesini uapabilirim sizde kitabı gönderirsiniz iletişim=koseseyma39@gmail.com no=05396902906 volkan şimdiden teşekkür ederim

    YanıtlaSil
  15. ya efsane anlatmışsın peki ince bir kitabım kapağı karton kapak ve bayağı yırtılmış. eski bi kitap olduğu için yenilemek istiyorum onun için de bi önerin var mııı. Kitap ince olduğu için mukavvadan yapsam bile kapağı nasıl tuttururum bilemedim :(

    YanıtlaSil
  16. Eski kitap sevdalısı olarak şunu desem yeridir çocukken unla suyu karıştırıp bulamaç yapar ayrılan yerleri öyle tamir ederdik yoklukta vardı okul başlangıcında yeni defter ve kitaplarımızıda aynı sekilde kaplardık böyle güzel kaplama kağıtları yoktu ne denk gelir ise artık

    YanıtlaSil